Kora wśród asfodeli

Paul Celan

WIECZNOŚĆ starzeje się: w

Cerveteri
asfodele
pytają się nawzajem biało.

Mamlającą chochlą,
z kotłów umarłych,
ponad kamieniem, ponad kamieniem,
nabierają zupy
we wszystkie łóżka
i posłania.

Przełożył Marek Śnieciński

Komentarz Kornelii: Przepiękny, pełen mrocznych symboli wiersz żydowsko-francuskiego poety-samobójcy. Bez wątpienia utwór o śmierci, upadku, przemijaniu. Cerveteri, starożytne Caere, to miasto w Italii, sławne z cmentarzysk etruskich. Tajemniczy lud Etrusków stworzył wspaniałą cywilizację, a jednak pozostały po nim tylko udekorowane freskami posępne grobowce. Wśród cmentarzysk, między kurhanami, kwitną białe asfodele (złotogłów), które dla starożytnych były kwiatami umarłych. Sadzono je na nekropolach jako pokarm dla dusz. Dawni Hellenowie wierzyli, że asfodelowe łąki rozciągają się nad brzegiem Styksu.
Asfodele, symbolizujące żal, smutek i melancholię, pytają się nawzajem, czyli nie wiedzą. Wynika stąd, że w śmierci, podobnie jak w życiu, nie ma żadnego sensu. Nabierają zupy znad kamieni, czyli znad grobowców, z kotłów umarłych, mamlającą chochlą, ostatnie określenie jednoznacznie negatywne, oznaczające moim zdaniem nieuchronność, żałośliwość i marność śmierci. Wieczność starzeje się, nie jest zatem wiecznością, lecz podlega czasowi. Na żadne życie wieczne nie mamy zatem co liczyć (co akurat mi się podoba). Zupa ta trafia „we wszystkie łóżka i posłania”. Każdy z nas zostanie więc potraktowany tym śmiercionośnym pokarmem. Nie ma ucieczki ani nadziei. Wszyscy dołączymy do Etrusków.

Ach, pojadę do Cerveteri, zlegnę na grobowcu etruskim, wypełnię się cydrem i umrę wśród białych kwiatów. Dlaczegoż by nie? Ostatnio mimo erupcji lęku ogólnie w tym roku mniej się boję, odważę się na podróż, zaopatrzę w truciznę, wiem, gdzie w ogrodzie botanicznym rosną odpowiednie rośliny. Jakie to będą nagłówki w mediach, oczywiście przez bardzo krótką chwilę.
Cóż, wiadomo, że tak nie postąpię. Taki kres byłby zbyt teatralny. Ponadto…. Wiadomo, co ponadto… Ale zawsze wolno pomarzyć.